niedziela, 21 lipca 2013

Niwiska - zarys historii
Osada lokowana w 1575 r. w dobrach Stanisława Tarnowskiego (ok. 1556-1587). Jego żona, Zofia z Mieleckich Tarnowska, w 1593 r. ufundowała tu kościół drewniany pw. św. Mikołaja jako wotum za nawrócenie z arianizmu. Z 1602 r. pochodzi wzmianka o szkole parafialnej. W XVII w. wieś należała do Lubomirskich, w tym do Stanisława Lubomirskiego (1583-1649), wojewody ruskiego i krakowskiego, jednego z największych magnatów Rzeczypospoliej. W I połowie XVIII w. istniał w Niwiskach szpital dla ubogich. Po licznych zmianach właścicieli w 1795 r. Niwiska wraz z dworem, hutą szkła (pierwszy zapis z 1591 r.) i browarem nabył Franciszek Hupka h. Szeraszyc z Heraltz w Czechach. Rodzina Hupków dziedziczyła majątek do II wojny światowej. Jej szczątki spoczywają w kaplicy na cmentarzu parafialnym. Oprócz hutnictwa i rolnictwa, mieszkańcy utrzymywali się również z wyrobów garncarskich i przemysłu drzewnego.
         W I połowie XIX w. Niwiska były miejscem konspiracyjnej działalności Juliana Goslara, który w istniejącej do dziś oficynie dworskiej napisał swoją „Odezwę do chłopów”, a w hucie zamówił w tajemnicy wykonanie „kul szklanych” na potrzeby powstania przeciw zaborcom.
         W czasie II wojny światowej wieś należała do niemieckiego poligonu SS Truppenübungsplatz Heidelager. Część mieszkańców razem z proboszczem ks. Janem Kurkiem, narażając swoje życie, zbierała części eksplodujących rakiet V-1 i V-2, by odsyłając je do Londynu, przyśpieszyć zwycięstwo aliantów. Byli oni członkami wywiadu Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich. W 1944 r. Rosjanie założyli tutaj lotnisko polowe.
         W 2011 r. miejscowość Niwiska znalazła się w gronie laureatów konkursu  „Piękna Wieś Podkarpacka”. Konkurs wyłonił najatrakcyjniejsze zakątki danego regionu.

Brak komentarzy: