DWÓR w Niwiskach

       Najcenniejszym zabytkiem we wsi jest eklektyczny dwór wzniesiony przez rodzinę Hupków w połowie XIX w., rozbudowany na początku XX w. przez dra Jana Hupkę. Wówczas do parterowego korpusu dodano od południa piętrowe skrzydło i poprzedzono je czterofilarowym gankiem, który kryje główne wejście do dworu. W środku szczególną uwagę warto zwrócić na secesyjne polichromie w salach „Pod Makami”, „Pod Wronami” i - najcenniejsze – w sali „Pod Pawiami”.
   W pięknie malowanych krajnikach dawnej jadalni przedstawiono kwiatowe i owocowe wazony, girlandy, przysiadłe na wazach motyle i spacerujące między wazami pawie. Dopełnieniem ornamentów jest mistrzowsko wykonany na suficie plafon z motywem pawiego ogona. Polichromie powstały około 1912 r. z rękiKarola Józefa Frycza (1877-1963).

Dzieło Frycza, odsłonięte w całości, należy do nielicznych, zachowanych w oryginale przykładów świeckiej polichromii secesyjnej w Polsce. Zadziwia żywością kolorów i malarską swobodą. Ten krakowski malarz, scenograf i reżyser teatralny związany był wcześniej z Janem Hupką poprzez wspólną działalność w kabarecie „Zielony Balonik”. Wśród licznych i bardzo różnorodnych dzieł Karola Frycza znalazła się seria humorystycznych plansz przedstawiających odnowę Wawelu w stylu secesyjnym, zakopiańskim i „socjalistycznym”. 

         

O tym jak cenne są polichromie we dworze, świadczy fakt, iż pod koniec II wojny światowej niektóre z nich zostały wycięte i wywiezione z Niwisk... W czasie wojny, z wysiedlonego zniknęły również inne dobra kultury, w tym bogata biblioteka licząca kilka tysięcy woluminów.

         Widok dworu w Niwiskach został uwieczniony w literaturze obcojęzycznej. W książce „Mars im Widder” (pol. „Mars w znaku Barana”) Alexander Lernet-Holenia - austriacki pisarz, poeta i historyk – kończy w tej wiosce historię hrabiego Wallmodena, który jako powołany do wojska, bierze udział w kampanii wrześniowej przeciwko Polsce.

Dwór dra Jana Hupki

 Zob. streszczenie książki na Wikipedii (ang.)

         W pobliżu dworu usytuowany jest murowany budynek dawnej oficyny dworskiej prawdopodobnie z końca XVIII wieku. Dwór otacza park z założony na przełomie XVIII i XIX w. z aleją bukowo-grabową. Na obrzeżu parku od zachodu znajduje się neogotycki spichlerz z ostatniej ćwierci XIX wieku. Szczyt fasady frontowej zdobiony jest sterczynami.