Niwiska - zarys historii
Osada lokowana w 1575 r. w dobrach Stanisława Tarnowskiego (ok.
1556-1587). Jego żona, Zofia z Mieleckich Tarnowska, w 1593 r. ufundowała tu
kościół drewniany pw. św. Mikołaja jako wotum za nawrócenie z arianizmu. Z 1602
r. pochodzi wzmianka o szkole parafialnej. W XVII w. wieś należała do
Lubomirskich, w tym do Stanisława Lubomirskiego (1583-1649), wojewody
ruskiego i krakowskiego, jednego z największych magnatów Rzeczypospoliej. W I
połowie XVIII w. istniał w Niwiskach szpital dla ubogich. Po licznych zmianach
właścicieli w 1795 r. Niwiska wraz z dworem, hutą szkła (pierwszy zapis z 1591
r.) i browarem nabył Franciszek Hupka h. Szeraszyc z Heraltz w Czechach. Rodzina
Hupków dziedziczyła majątek do II wojny światowej. Jej szczątki spoczywają w
kaplicy na cmentarzu parafialnym. Oprócz hutnictwa i rolnictwa, mieszkańcy
utrzymywali się również z wyrobów garncarskich i przemysłu drzewnego.
W I połowie XIX w. Niwiska były
miejscem konspiracyjnej działalności Juliana Goslara, który w
istniejącej do dziś oficynie dworskiej napisał swoją „Odezwę do chłopów”, a w
hucie zamówił w tajemnicy wykonanie „kul szklanych” na potrzeby powstania
przeciw zaborcom.
W czasie II wojny światowej
wieś należała do niemieckiego poligonu SS Truppenübungsplatz Heidelager. Część mieszkańców razem
z proboszczem ks. Janem Kurkiem, narażając swoje życie, zbierała części
eksplodujących rakiet V-1 i V-2, by odsyłając je do Londynu, przyśpieszyć zwycięstwo
aliantów. Byli oni członkami wywiadu Armii Krajowej i Batalionów
Chłopskich. W 1944 r. Rosjanie założyli tutaj lotnisko polowe.
W 2011 r.
miejscowość Niwiska znalazła się w gronie laureatów konkursu „Piękna Wieś Podkarpacka”. Konkurs wyłonił najatrakcyjniejsze
zakątki danego regionu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz